Меню
Курс $  3.26 | €  3.52 | ₽100  3.53 |
Погода 13 °C

“Не пакідай пакоя”

Нясвіжскія навіны 7 лет назад 0 2

726cde79aa6b8cd125832be4e8f29cb1

Вывучаць паэзію Іосіфа Бродскага складана і цікава адначасова. Безумоўна, Іосіф Аляксандравіч — адзін з тых паэтаў, у якога сэнс ніколі не ляжаў на паверхні. Для таго, каб яго зразумець, трэба прыкласці некаторыя разумовыя намаганні: асэнсаваць, прааналізаваць твор, вылучыць незразумелыя словы, калі трэба — шчэ раз перачытаць твор.



Не так даўно я глядзеў дакументальны фільм, прысвечаны Нобелеўскаму лаўрэату Іосіфу Бродскаму. У ім выказваецца думка, што савецкія ўлады не проста бачылі пагрозу ў творчасці Іосіфа Брод-скага. Яны яе ў большасці не маглі зразумець. Такім чынам, чытаючы некаторыя вершы паэта, ідэолагі не маглі зразумець сэнсу яго выказванняў, на чыім баку ўсё ж малады паэт, што ён нясе савецкаму чалавеку…

Верш, які я выбраў для перакладу, быў напісаны Бродскім у 1970 годзе. Да гэтага часу ён напісаў ужо шмат твораў, стаў даволі папулярным у сваім горадзе і за яго межамі, паспеў адбыць двухгадовую высылку. Творы былі пад негалоснай забаронай.

Аб чым гэты верш, пераклад якога даецца сёння, кожны зразумее сам. Як мне падаецца, верш быў адрасаваны савецкім лю-    дзям, якія не могуць гаварыць праўды, баяцца, не выносячы яе далей         сваёй кухні. Бродскі даволі жорстка жадае людзям, што проста плывуць па цячэнні часу, “не выходзіць з пакоя…”, “забарыкадзіравацца”. Паэту не падабаюцца людзі, якія змагаюцца за праўду дома, а выходзячы на вуліцу, становяцца пакорлівымі. Сам Бродскі прывык казаць праўду, ён жыве так, як яму падказваюць яго ўнутраныя адчуванні, падказваюць сэрца і сумленне. Канечне, твор прасякнуты іроніяй і, падаецца, зневажэннем людзей, але, разам з тым, на маю думку, паэт усё ж верыць у лепшае, і гэтымі  радкамі хоча абудзіць чалавека, хоча заставіць яго азірнуцца і паглядзець навокал, каб зразумець: што ёсць жыццё… У доказ вышэй сказаным мною словам трэба падкрэсліць, што Іосіф Аляксандравіч яшчэ жыве на Ра-дзіме і піша гэты твор не ў далёкіх ЗША, а ў сваім родным Ленінградзе.

Давайце паглядзім, што ў мяне атрымалася…

Не выходи из комнаты,

не совершай ошибку.

Зачем тебе Солнце,

если ты куришь Шипку?

За дверью бессмысленно все,

особенно — возглас счастья.

Только в уборную —

и сразу же возвращайся.

 

О, не выходи из комнаты,

не вызывай мотора.

Потому что пространство

сделано из коридора

и кончается счетчиком.

А если войдет живая

милка, пасть разевая,

выгони не раздевая.

 

Не выходи из комнаты;

считай, что тебя продуло.

Что интересней на свете

стены и стула?

Зачем выходить оттуда,

куда вернешься вечером

таким же, каким ты был,

тем более — изувеченным?

 

О, не выходи из комнаты.

Танцуй, поймав, боссанову

в пальто на голое тело,

в туфлях на босу ногу.

В прихожей пахнет капустой

и мазью лыжной.

Ты написал много букв;

еще одна будет лишней.

 

Не выходи из комнаты.

О, пускай только комната

догадывается, как ты выглядишь. И вообще инкогнито

эрго сум, как заметила форме

в сердцах субстанция.

Не выходи из комнаты!

На улице, чай, не Франция.

 

Не будь дураком! Будь тем,

чем другие не были.

Не выходи из комнаты!

То есть дай волю мебели,

слейся лицом с обоями.

Запрись и забаррикадируйся

шкафом от хроноса, космоса,

эроса, расы, вируса.

Иосиф БРОДСКИЙ.

 

Не пакідай пакоя,

лепш не рабі памылку.

Табе ж не трэба Сонца,

калі ты паліш Шыпку?

Там, звонку, ўсё без сэнсу,

нават і — вокліч шчасця.

Давай — у прыбіральню —

і найхутчэй вяртайся.

 

О, не выходзь з пакоя,

не выклікай матора.

Таму што ўся прастора

зроблена з калідора —

ў самым канцы — лічыльнік.

А раптам мілку спаткаўшы,

што зойдзе рот адкрыўшы, —

выгані не распранаўшы.

 

Не пакідай пакоя;

лічы, што цябе прадзьмула.

Што цікавей на свеце

крэсла і сцен? Падумай.

Нашто ісці адтуль,

куды прыедзеш вечарам

такім жа, як і быў,

ці больш таго — знявечаным?

 

О, не выходзь.

Танцуй басанову няўмела

у туфлях і паліто,

што надзеты на голае цела.

З пярэдняй — пах капусты

і, пэўна, змазкі лыжнай.

Шмат напісаў ты літар,

яшчэ адна стане лішняй.

 

Не пакідай пакоя.

Няхай толькі ён канкрэтна

ведае, як ты выглядаеш.

А як будзе імя сакрэтна

эрга сум — форме так

зазначыць субстанцыя.

Не пакідай пакой!

На вуліцы ўсё ж не Францыя.

 

Не будзь жа дурнем! Лепш будзь

для свету прэм’ерай.

Не пакідай пакой!

Свабоду дай інтэр’еру,

хай твар сальецца са шпалерай.

Лепш забарыкадзіруйся

шафай ад хронасу, космасу,

эрасу, расы, віруса.

Пераклад Андрэя КОЗЕЛА.

 

Leave a Reply

Leave a Reply

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *

Этот сайт использует Akismet для борьбы со спамом. Узнайте, как обрабатываются ваши данные комментариев.

error: Копирование защищено!!!