Меню
Курс $  3.27 | €  3.53 | ₽100  3.52 |
Погода 9 °C

“Плыве ў журбе незразумелай…”

Нясвіжскія навіны 6 лет назад 0 0

Чаму я так люблю перакладаць Бродскага? Па-першае — гэта складана, па-другое, што выцякае з першага, — цікава. Ну, а калі ўлічыць, што па знаку задыяка я — Вагі і мне даволі складана часам вызначыцца з выбарам, то ў мяне нават існуе свой негалосны закон: “Не ведаеш, каго перакладаць — перакладай Бродскага”.

Гэтым разам я выбраў адзін з самым цікавых і таямнічых вершаў аўтара — “Калядны раманс”. Іосіф Аляксандравіч, трэба сказаць, вельмі любіў Каляды. Ён вырашыў кожны год пісаць вершы да гэтага свята. Даны твор з’яўляецца першым у гэтым шэрагу. Акрамя таго, “Калядны раманс” — верш, які паэт любіў чытаць у гады сваёй позняй творчасці, што было даволі рэдка для Бродскага: паэт лічыў свае многія раннія вершы слабымі.



 

Твор напісаны ў 1961 годзе і прысвечаны сябру, які меў даволі вялікае значэнне ў жыцці паэта, — Яўгену Рэйну. Бродскаму ў гэты час усяго 21 год, ён толькі-толькі пачаў сур’ёзна займацца літаратурай.

Аўтар пераносіць нас спачатку ў Маскву, затым — у свой родны горад — Пецярбург. Каляды ў краіне замененыя  Новым годам, а тых, хто лічыць гэта святам, канечне ж, асуджаюць і зневажаюць. У вершы ёсць два голоўныя вобразы, якія суправаджаюць увесь твор, — вобраз месяца, які лёгка адгадваецца — “ружа жоўтая”, “начная булка”, і вобраз вады, з якою ў аўтара заўсёды былі асаблівыя адносіны. Сам паэт прызнаваўся шмат разоў, што адчувае нейкую повязь з вадою, можа назіраць за ёй гадзінамі, слухаць яе шэпт і плёскат, недарэмна Бродскі пры першай жа магчымасці за мяжою наведвае Венецыю, якая так падобная да роднага горада, дзе вада, як мы ведаем, — паўсюль.

На самой справе, верш, безумоўна, не пра Каляды. Малады паэт расказвае, хутчэй, пра адсутнасць гэтага вялікага свята ў краіне і патрэбу ў ім для ўсіх: недарэмна ж усе, каго сустракае і апісвае нам аўтар, знаходзяцца ў самоце, якую ён не можа вытлумачыць. Зразумела, у вершы прысутнічаюць звыклыя для ўсіх нас атрыбуты Калядаў: куцця, булка, у дзяўчыне-прыгажуні мне бачыцца Дзева Марыя, але атмасфера свята адсутнічае, ёсць толькі самота і сум.

Што атрымалася ў перакладзе — чытайце ніжэй.

Рождественский

романс

Плывет в тоске необъяснимой

среди кирпичного надсада

ночной кораблик негасимый

из Александровского сада,

ночной фонарик нелюдимый,

на розу желтую похожий,

над головой своих любимых,

у ног прохожих.

 

Плывет в тоске необъяснимой

пчелиный хор сомнамбул, пьяниц.

В ночной столице фотоснимок

печально сделал иностранец,

и выезжает на Ордынку

такси с больными седоками,

и мертвецы стоят в обнимку

с особняками.

 

Плывет в тоске необъяснимой

певец печальный по столице,

стоит у лавки керосинной

печальный дворник круглолицый,

спешит по улице невзрачной

любовник старый и красивый.

Полночный поезд новобрачный

плывет в тоске необъяснимой.

 

Плывет во мгле замоскворецкой,

пловец в несчастие случайный,

блуждает выговор еврейский

на желтой лестнице печальной,

и от любви до невеселья

под Новый Год, под воскресенье,

плывет красотка записная,

своей тоски не объясняя.

 

Плывет в глазах холодный вечер,

дрожат снежинки на вагоне,

морозный ветер, бледный ветер

обтянет красные ладони,

и льется мед огней вечерних,

и пахнет сладкою халвою;

ночной пирог несет сочельник

над головою.

 

Твой Новый Год по темно-синей

волне средь моря городского

плывет в тоске необъяснимой,

как будто жизнь начнется снова,

как будто будет свет и слава,

удачный день и вдоволь хлеба,

как будто жизнь качнется вправо,

качнувшись влево.

Иосиф Бродский.

 

 

 

Калядны

раманс

Плыве ў журбе незразумелай

пад ціскам цэглы, каланады

начны караблік, парус белы,

ад Аляксандраўскага сада,

начны ліхтарык нелюдзімы,

як ружа жоўтая, быць можа,

над галавой сваіх любімых,

ля ног прахожых.

 

Плыве ў журбе незразумелай

самнамбул хор, каму не спіцца.

І здымак ноччу так нясмела

зрабіў замежнік у сталіцы.

Таксі з’язджае на Ардынку

ды са слабымі седакамі,

і мерцвякі стаяць ў абдымку

з асабнякамі.

 

Плыве ў журбе незразумелай

па горадзе пясняр тужлівы,

стаіць і дворнік анямела

ля крамкі з сумам  — немажлівым,

ідзе дарогай нуднай вельмі

стары каханак, гожы целам.

Цягнік паўночны і вясельны

плыве ў журбе незразумелай.

 

Плыве ў імгле замаскварэцкай

плывун у гора выпадковы,

і гоман шлёндае габрэйскі

па спуску жоўтым невясёлым,

і ад любві да суму цені

пад Новы Год, ды пад нядзелю,

плыве прыгожая дзяўчына —

таксама з сумам без прычыны.

 

Плыве ў вачах халодны вечар,

дрыжаць сняжынкі на вагоне,

марозны вецер, бледны вецер

абцягне чырванню далоні,

ільецца мёд агнёў нягулкіх

і пахне смачнаю халвою;

нясе куцця начную булку

над галавою.

 

Твой Новы Год блакітна-шэрым

прылівам мора гарадскога

плыве ў журбе незразумелай,

нібы жыццё пачнецца новым,

як быццам зноў — святло і слава,

удалы дзень і ўдосталь хлеба,

нібы жыццё кіўнецца ўправа,

кіўнуўшы ўлева.

Пераклаў Андрэй КОЗЕЛ.

Leave a Reply

Leave a Reply

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *

Этот сайт использует Akismet для борьбы со спамом. Узнайте, как обрабатываются ваши данные комментариев.

error: Копирование защищено!!!