Нясвіжскія навіны Здараецца, рамантычныя адносіны жанатага мужчыны перарастаюць у другую сям’ю — такая сітуацыя звычайна абумоўлена шматгадовай эмацыянальнай сувяззю з іншай жанчынай, якая важная, дарагая і блізкая мужчыну. Але і «першы», узаконены шлюбны саюз «мужу дзвюх жонак» таксама важна захаваць. Прычын можа быць мноства: напрыклад, любоў да сваіх дзяцей або эмацыянальная прыхільнасць да жонкі, або агульны бізнес з яе татам… Чаму мужчыны часам усё жыццё жывуць «на дзве сям’і», а жанчыны заплюшчваюць на гэта вочы, мы спыталі ва ўдзельнікаў такіх «трохкутнікаў», а таксама ў псіхолага.
Правілы дзялення (жаночы погляд)
Вы ўпэўнены, што «ніколі не будзеце дзяліць каханага з іншай»? Ой, не заракайцеся, перасцерагае мая суразмоўніца Марына.
— Пазнаёміліся мы на навагоднім карпаратыве. Ён працаваў у іншым аддзеле нашага вялікага прадпрыемства, і я не раз звяртала на яго ўвагу, але не было падставы загаварыць. А тут ён сам падышоў да мяне. Пачуцці ўспыхнулі імгненна. Гэтаму спрыяла і атмасфера чараўніцтва, бо перад Новым годам заўсёды верыш у цуд. Я адразу здагадалася, што ён жанаты, а ён сказаў мне пра гэта на трэцім спатканні. І я вырашыла заплюшчыць на гэта вочы. Я не «драпежніца» і не амаральная жанчына, але мне было ўжо за 35 і я марыла пра каханне. А нашы пачуцці былі такія моцныя, што мы абодва хутка здаліся і пачалі сустракацца. У яго нядаўна нарадзілася трэцяе дзіця, і, зразумела, пакінуць сям’ю ён не мог з маральных меркаванняў. Некалькі разоў збіраўся сказаць жонцы, што пакахаў іншую, але кожны раз нешта перашкаджала: ці то хварэла дзіця, ці то ў яго жонкі памерла мама… Так прайшло 8 гадоў. Мне здаецца, яго жонка ведала пра маё існаванне, але палічыла за лепшае пакінуць усё як ёсць. За гэтыя гады неаднойчы я спрабавала сысці ад яго, бо мая маладосць «выцякала скрозь пальцы», а сапраўдную сям’ю я не будавала. Калі ў нас нарадзілася дачка, я паставіла ўльтыматум: або я, або ягоная жонка — і перапыніла стасункі з Сяргеем на некалькі месяцаў. Але адной гадаваць дзіця вельмі няпроста, тым больш што Сярожа вельмі прывязаны да нашай малой, дапамагае матэрыяльна і бавіць з дачкой час. Але ўсе святы і выхадныя мы з ёй адны… Год таму быццам бы вырашылі, што ён сыдзе з сям’і і мы пажэнімся, але сур’ёзна захварэла яго жонка — і ён зноў застаўся там…
А вось Сафія апынулася ў адваротнай сітуацыі: яна — «старэйшая» жонка Аляксея.
— Муж для мяне заўсёды быў сімвалам сапраўднага мужчыны. Моцны, высокі, шыракаплечы, разумны, смелы, залатыя рукі — дома ўсё робіць, прафесіянал сваёй справы, на працы яго цэняць. Ён заўсёды марыў мець шмат дзяцей, вялікую сям’ю. Але здарылася так, што ў мяне не можа быць дзяцей. А ўсынаўленне, сказаў муж, не для яго, бо сыны і дочкі павінны быць яго працягам… Калі высветлілася, што мне ніколі не стаць маці, я хацела скасаваць шлюб, але муж сказаў, што кахае мяне, не можа без мяне і мы пераадолеем гэта разам. Дзесяць гадоў я пражыла ў бясхмарным шчасці. Напэўна, таму ні пра што не здагадвалася — верыла Алёшу безумоўна. Пакуль аднойчы муж не распавёў мне (мы яшчэ перад вяселлем дамовіліся, што будзем сумленныя адзін з адным), што ў яго ёсць іншая жанчына і яна цяжарная. Тады я з’ехала да мамы, у іншы горад. Але без каханага два тыдні не знаходзіла сабе месца. А потым даведалася, што, калі з’ехала, муж трапіў у бальніцу з сардэчным прыступам. Вядома, я вярнулася. І ў рэшце рэшт вырашыла… пазнаёміцца з маці яго дзіцяці, Веранікай. Нечакана… яна мне спадабалася. Зусім маладзенькая дзяўчына расчуліла мяне да слёз. Яна сказала, што ведае, якое месца я займаю ў Лёшавым сэрцы, і разумее, што ніколі ён не сыдзе ад мяне да яе. Але рашылася нарадзіць ад яго, таму што, як і я, вельмі любіць яго. Цяпер іх сыну Данілу чатыры гады. Зразумела, яму патрэбен бацька — і Аляксей часта бывае ў той сям’і. А я змірылася з сітуацыяй. Нават згаджаюся часам, каб Данік прыходзіў да нас у госці, перадаю яму падарункі да дня нараджэння. Вядома, знаёмыя пра гэту сітуацыю нічога не ведаюць: Мінск вялікі, у маленькім гарадку схаваць такое было б складаней. Я ведаю, многія мяне асудзяць. Але гэта — маё рашэнне. Праўда, колькі яшчэ вытрымаю дзяліць яго з іншай, не ведаю. Я не ў сілах разарваць адносіны, але часам бывае вельмі цяжка мірыцца з прысутнасцю Веранікі ў нашым жыцці. Тым больш што яна зноў цяжарная…
На два фронты (мужчынскі погляд)
А вось гісторыя Ігара, які ўжо шмат гадоў жыве «на дзве сям’і»:
— Калі я пазнаёміўся з Дашай, з Алай мы ўжо шмат гадоў жылі ў моцным, добрым шлюбе. Але калі дачка паступіла ў ВНУ і з’ехала, я чамусьці адчуў, што жыццё праходзіць міма… З намі застаўся малодшы сын, але і ён быў ужо старшакласнікам і не меў такой патрэбы ў бацькоўскай апецы, як тады, калі быў маленькі. З Алай мы пажаніліся вельмі маладымі, нам было па 18, і ўсё жыццё я імкнуўся забяспечыць сям’ю. Мы абодва шмат працавалі, не думалі пра сябе. Потым быццам бы ўсё наладзілася, мой бізнес стаў паспяховы, а даход стабільны, толькі радасці чамусьці не было. Даша паказала мне зусім іншае жыццё: што можна радавацца, праводзіць выхадныя разам, размаўляць ночы напралёт, адпачываць, весяліцца, ездзіць кудысьці… Яна стала для мяне святам, другой маладосцю. Я спачатку быў упэўнены: усё гэта часова. Потым стаў задумвацца пра развод, але ўвесь час нешта перашкаджала: спачатку ў жонкі адзін за адным памерлі бацькі, і для яе гэта стала страшным ударам. Потым аказалася, што яна цяжарная. Трэцяе дзіця. Я ведаю, для чаго яна ўпотай перастала прымаць супрацьзачаткавыя прэпараты — каб утрымаць мяне. І я не змог сысці. Кажуць, праблемы не ходзяць у адзіночку — неўзабаве станоўчы тэст на цяжарнасць паказала мне і Даша. І я аказаўся перад выбарам, зрабіць які ой як няпроста. Наша з Алай позняе дзіця нарадзілася з сур’ёзным захворваннем. Спатрэбіліся і грошы, і дапамога жонцы. Наша з Дашай дачушка — вясёлае і здаровае дзіця. Лёгкім характарам і ўменнем рабіць жыццё святам яна падобная да сваёй мамы… Калі сыну споўніўся год, жонка сказала: «Я ведаю пра тваю палюбоўніцу. Калі хочаш — сыходзь, утрымліваць цябе не буду. Галоўнае — дапамагай, бо адной мне малодшага не падняць. І я вырашыў: пакіну ўсё як ёсць. Усіх «падыму», усіх забяспечу, бо я мужчына і бацька… Так і жывём. Дзеці ў абедзвюх сем’ях не ведаюць пра існаванне іншай сям’і. Хоць старэйшыя, напэўна, здагадваюцца…
Уладар прызначыў мяне любімай жонкай
Любоўны трохкутнік — гэта гісторыя аб праблемах «родам з дзяцінства», аб бацькоўскай сям’і, лічаць псіхолагі. У чалавека, здольнага быць верным у каханні, перш за ўсё павінен быць «бэкграўнд», звязаны з выхаваннем. Калі ў бацькоўскай сям’і высокая каштоўнасць партнёрства, калі паміж мамай і татам ёсць давер і вернасць, дзіця атрымлівае падмурак, на якім у далейшым выбудуе ўласную сістэму каштоўнасцяў. Але давайце паглядзім праўдзе ў вочы: каля паловы сем’яў у нашай краіне перажываюць развод. І такая сітуацыя — не толькі ў Беларусі, але і ў многіх краінах. Як вынік — дзіцяці няма дзе назіраць за адносінамі любові і даверу. Словам, жыццё на дзве сям’і «праграмуецца» з дзяцінства. А тут яшчэ і ўплыў масмедыя. Ці шмат у апошнія дзесяцігоддзі было знята кіно і серыялаў, дзе апяваецца пра вернасць і адзінае на ўсё жыццё каханне? Мужчынам так доўга паўтаралі, што яны палігамныя, што для многіх глыбока ў падсвядомасці засела: «прагулкі налева» — важнае пацвярджэнне іх мужнасці.
— Калі чалавек з дзяцінства назірае псіхалагічную дыстанцыю, а часам і сцяну неразумення паміж маці і бацькам, калі ён не ведае, што такое духоўная блізкасць, таму што ніколі такога не бачыў, калі адносіны паміж бацькамі разбураюцца на вачах з-за любоўнага трохкутніка, тады, пасталеўшы, як ні дзіўна, хутчэй за ўсё паўторыць падобную сітуацыю ў сваёй сям’і, — кажа сямейны псіхолаг Кацярына Алёхіна. — Для гэтага ён падсвядома шукае патрэбнага партнёра і знаходзіць яго беспамылкова — таго, хто бліскуча зможа выканаць сваю ролю «аднаго з кутоў любоўнага трохкутніка».
Трохкутнік, напэўна, — самая ўстойлівая геаметрычная форма. Звычайна дзве сям’і ўраўнаважваюць адна адну, адзначаюць псіхолагі. Дапусцім, з першай, «старэйшай» жонкай мужчына атрымлівае падтрымку, камфорт, утульнасць, разуменне, іх звязваюць агульныя ўспаміны. А «малодшая» жонка дорыць надзвычайнае фізічнае задавальненне і адчуванне лёгкасці, маладосці. Тым больш што такая сітуацыя працуе на мужчынскае самалюбства: ён на вяршыні трохкутніка, а каля падножжа гэтай «фігуры» за яго змагаюцца дзве жанчыны.
— Зрэшты, нельга сказаць, што сітуацыя жыцця «на дзве сям’і» бясхмарная і для мужчыны. Ён адчувае пастаянны стрэс і пакуты сумлення, лічыць сябе здраднікам і ў першай сям’і, і ў другой, павінен дзяліць свой час і даходы. Гэта прыводзіць да выгарання, а нешта змяніць, прыняць нейкае радыкальнае рашэнне мужчыну з кожным годам становіцца ўсё больш складана, — падкрэслівае суразмоўніца.
Тым больш, кажуць псіхолагі, што захаваць шлюб людзям часта дазваляе менавіта «другая сям’я» — без яе, магчыма, «першы» саюз даўно б распаўся. А другая жонка становіцца свайго роду псіхатэрапеўтам. Сама таго не жадаючы, яна падтрымлівае сям’ю, з якой хацела б звесці каханага, умацоўвае шлюб свайго мужчыны, паколькі бярэ на сябе частку функцый жонкі. Калі б у мужчыны не было «другой сям’і», яму давялося б паглядзець на сваё «першае» партнёрства адкрыта і прама. Убачыць, што ў ім больш няма даверу, кахання, блізкасці, і задумацца, ці трэба гэтыя адносіны захоўваць. Але пачуццё віны — вельмі трывалы «клей», які герметычна і надоўга «заляпляе» любыя расколіны ў адносінах.
На першы-другі разлічыся!
Якая ж сям’я «першая», а якая — «другая»? Пытанне не першараднае, але вельмі важнае для жаночай паловы трохкутніка. Звычайна гэта заўсёды можна сказаць дакладна, адзначае Кацярына Алёхіна. Неабавязкова «першай» становіцца сям’я, створаная раней за «другую», бывае і наадварот. Але «першай» заўсёды становіцца сям’я «для жыцця», тады як «другая» бярэ на сябе ролю псіхалагічнай разгрузкі.
— Вельмі часта такое здараецца, калі адны з адносін будуюцца па схеме «мама — сын», — тлумачыць Кацярына Анатольеўна. — Падсвядома мужчына бачыць у жанчыне правобраз маці. І сям’я з гэтай жанчынай становіцца «першай», «для жыцця». Тут ён «станоўчы», тут ён «добры сем’янін». У «другой сям’і» гэты мужчына — зусім іншы чалавек: да той, іншай жанчыны ён прыходзіць, каб адчуць сябе «крутым», мача. Пры гэтым секс прысутнічае ў абедзвюх сем’ях, хоць ён істотна адрозніваецца сваёй эмацыянальнай афарбоўкай.
Ці можна адчуваць сябе шчаслівым, стаўшы часткай гэтай геаметрычнай фігуры? Адназначна не. Але людзі часам жывуць так гадамі, і іх псіхіка прыстасоўваецца да дыскамфорту. Яны вучацца заплюшчваць вочы на свае пачуцці, не перажываць, забывацца.
— Справа тут нават не ў самім жыцці на дзве сям’і, на якое згаджаюцца ўсе ўдзельнікі гэтай няпростай сітуацыі, — кажа сямейны псіхолаг. — Справа ў тым, чаму яны ўсе на гэта падсвядома згодныя. Праблема — у няўменні будаваць блізкія адносіны, заснаваныя на даверы і каханні. Або ў падсвядомым страху пусціць кагосьці занадта блізка, які прымушае выбудоўваць псіхалагічныя бар’еры. Або ў няздольнасці да кахання без таго, каб «растварацца ў каханым». Вось менавіта над гэтым і трэба працаваць. Толькі прапрацаваўшы гэтыя праблемы, такую неверагодна складаную сітуацыю ў вас атрымаецца вырашыць найбольш рацыянальна і выйсці з яе з найменшымі стратамі.
